Η ιδεολογική διάσταση της επαιτείας

"Η αρτιότητα και η απόδοση είναι ίδιον των μηχανών 

και όχι των ανθρώπων"  Ανώνυμος

Το κείμενο από την Παρέμβαση αναπήρων πολιτών με τίτλο:

Η ιδεολογική διάσταση της επαιτείας

μέσω του ιστολογίου eperson/relativity

Κατά την γνώμη μας το κύριο αίτιο για την παραγωγή και διαιώνιση του φαινομένου της επαιτείας είναι οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που διαμορφώνονται από το κυρίαρχο κοινωνικο-οικονομικό σύστημα. 
Η όξυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και η συνεχής παραγωγή πολιτών κοινωνικά αποκλεισμένων και περιθωριοποιημένων δημιουργούν την φτώχεια και την εξαθλίωση τους. 
Η επαιτεία γέννημα αυτών των συνθηκών αποτελεί την πιο άγρια και στυγνή εκμετάλλευση όχι μόνο στο ανθρώπινο σώμα αλλά και στην ψυχική υπόσταση του ατόμου κουρελιάζοντας κάθε έννοια αξιοπρέπειας. 
Αυτές ακριβώς τις συνθήκες βιώνουν στον μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό οι άνθρωποι με αναπηρία στην χώρα μας.
Η έλλειψη συγκεκριμένων και οργανωμένων κοινωνικών δομών παρέμβασης δημιουργούν ένα τεράστιο έλλειμμα στην προστασία των πολιτών με αποτέλεσμα τις διαρκείς βασικές καθημερινές ανάγκες που προκύπτουν να αναπληρώνει η επαιτεία ως ένα αναγκαίο κακό είτε ως ένα μόνιμο υποκατάστατο κοινωνικής πολιτικής και προστασίας. 

Η ανάπτυξη των πολιτικών του νεοφιλελευθερισμού έχει ως άμεση συνέπεια την μεταφορά ευθυνών και υποχρεώσεων και αυτονόητων κοινωνικών αγαθών και δικαιωμάτων με αυξητικό ρυθμό από το οργανωμένο κράτος στην κοινωνία, στους ίδιους τους πολίτες.
Η επαιτεία ως φαινόμενο εκδηλώνεται με ποικίλες μορφές και ποικίλους τρόπους άμεσα ή έμμεσα. 
Ανεξάρτητα όμως από τους τρόπους και τις μορφές εκδήλωσης της το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο. 
Η καταρράκωση και η ισοπέδωση του ατόμου.
Η ωμή και απροκάλυπτη επαιτεία, ζητώντας δηλαδή άμεσα χρήματα, η πώληση εντύπων, η επαιτεία συνδρομών, ή χορηγιών, τηλεμαραθονίων, συναυλιών,ή άλλων παρεμφερών δραστηριοτήτων οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα. 
Το μόνο που διαφέρει είναι οι τρόποι και οι μορφές άσκησης της.

Στους καιρούς μας όχι μόνον υπάρχει συστηματική απουσία της πολιτείας αλλά γίνεται μία συστηματική προσπάθεια εκσυγχρονισμού της επαιτείας. 

Πραγματική μάστιγα αποτελούν στις μέρες μας οι κάθε μορφής τηλεμαραθώνιοι, τα κάθε μορφής show,εκδηλώσεις που διανθίζονται με το αίσθημα της «ευαισθησίας και της ανθρωπιάς» προκειμένου να καλυφθεί η συστηματική απουσία της πολιτείας. 

Σε Αυτό το κραυγαλέο κοινωνικό έλλειμμα γίνεται μία ιδεολογικοποίηση της επαιτείας μέσα από διάφορες μορφές. 
Η επιχειρηματική φιλανθρωπία, οι χορηγίες κάθε μορφής, στην ουσία αποτελούν μορφές άσκησης έμμεσης επαιτείας.
Ένα τεράστιο ζήτημα που τίθεται αφού η επαιτεία συντελεστεί είναι η διαχείριση και αξιοποίηση των σωρευμένων πόρων. 
Ένα πάρα πολύ σημαντικό πρόβλημα το οποίο λόγω της έλλειψης συγκεκριμένου θεσμικού πλαισίου για την λειτουργία των πάσης φύσεως μη κυβερνητικών οργανώσεων, δίνει την δυνατότητα να δραστηριοποιούνται μεγάλα οργανωμένα κυκλώματα και οικονομικά συμφέροντα και να θησαυρίζουν στο όνομα των αναπήρων. 

Μάλιστα η πολιτεία με τρόπο συστηματικό και προκλητικό ενισχύει αυτή την τεράστια βιομηχανία εκμετάλλευσης και πλουτισμού σε βάρος των αναπήρων 
εφόσον όχι μόνον ενθαρρύνει την συνεχή ίδρυση άπειρων ΜΚΟ, 
 αλλά σε αυτές παραχωρεί ρόλους συνδιαχείρισης και υλοποίησης κάθε μορφής υποστηρικτικών προγραμμάτων 
περιβάλλοντας και ιδεολογικοποιόντας με το πλαστό περίβλημα της «συμμετοχής των πολιτών ή των ενδιαφερομένων κοινωνικών ομάδων».

Η έλλειψη για τις MKO συγκεκριμένων ελεγκτικών μηχανισμών που θα απαντούσαν στα ερωτήματα της διαφάνειας, και της αξιοποίησης των χρηματοδοτούμενων δράσεων εύλογα γεννούν αφενός στους πολίτες το αίσθημα της αμφιβολίας ή και της απαξίας για τον συγκεκριμένο θεσμό και 
αφετέρου δίνεται η δυνατότητα σε κάθε οικονομικό κύκλωμα να ιδιοποιείται για λογαριασμό του τους παρεχόμενους πόρους. 
Ασφαλώς από αυτή την κατάσταση εξυπηρετείται ένα ολόκληρο πελατειακό σύστημα με διασυνδέσεις με την πολιτική εξουσία που την υπηρετεί, ενώ οι μεγάλοι χαμένοι είναι η συντριπτική πλειοψηφία των αναπήρων.

Το 1976 ήταν μία χρονιά σταθμός για την χειραφέτηση του αναπηρικού κινήματος. 
 Εκείνη την εποχή στην κοινωνία κυρίαρχο ρόλο είχαν οι ριζοσπαστικές ιδέες. 
Ακριβώς αυτός ο ριζοσπαστισμός ώθησε το κίνημα των αναπήρων εκείνη την εποχή να έχει μία σαφή και ξεκάθαρη θέση απέναντι σε κάθε μορφή άμεσης ή έμμεσης φιλανθρωπίας και επαιτείας. 
Η συντηρητικοποίηση της κοινωνίας που βιώνουμε στις μέρες μας έχει επιδράσει στην ιδεολογική μετάλλαξη και στον τρόπο αντιμετώπισης της φιλανθρωπίας από το σημερινό αναπηρικό κίνημα. 
έτσι σε πολλές περιπτώσεις παρατηρούμε μία συμπόρευση, ταύτιση ή ακόμη και πλήρη ενσωμάτωση με αυτήν. 
 Ακριβώς αυτή η μετατόπιση της κυρίαρχης ιδεολογικής αντίληψης στο αναπηρικό κίνημα σε σχέση με το παρελθόν έχει πλέον καταστήσει δυσδιάκριτη την φιλανθρωπία και την επαιτεία από την έννοια της κοινωνικής αλληλεγγύης που αποτελεί το μεγάλο ζητούμενο.
Ο χώρος των αναπήρων και ιδιαίτερα των τυφλών έχει πληγεί και πλήττεται καθημερινά από όλες τις μορφές της επαιτείας που αναφέραμε πιο πάνω.

Θα περιμέναμε από μεγάλες και με μακρόχρονη ιστορία αγώνων αναπηρικές οργανώσεις όπως για παράδειγμα ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος τυφλών, να προτάσσουν την χρηματοδότηση όλων των οργανώσεων διεκδικώντας την θέσπιση ενός ισχυρού και αποτελεσματικού θεσμικού πλαισίου. 
Ένα θεσμικό πλαίσιο που θα κατοχυρώνει συγκεκριμένους κανόνες για την διοίκηση και λειτουργία τους, συγκεκριμένα κριτήρια χρηματοδότησης, συγκεκριμένους μηχανισμούς αξιοποίησης και αξιολόγησης των χρηματοδοτούμενων δράσεων. 

Η αντιμετώπιση της επαιτείας, του πλέον απεχθούς, αποκρουστικού και αηδιαστικού φαινομένου για το σύνολο των αναπήρων, απαιτεί αταλάντευτη συνέπεια, συνέχεια, σε σταθερή ιδεολογική βάση. 
Ο μεγάλος σύμμαχος σε αυτή την προσπάθεια πρέπει να είναι η κοινωνία των πολιτών 
Με την προϋπόθεση της διατύπωσης μίας εναλλακτικής και ταυτόχρονα πειστικής πρότασης στο πλαίσιο που αναφέρουμε πιο πάνω. 
Η επαιτεία ως κοινωνικό φαινόμενο δεν αντιμετωπίζεται με την κατασκευή ή την επίκληση ευκαιριακών εσωτερικών εχθρών, άναρθρες κραυγές, ξύλινο κοινωνικό λόγο με γενικόλογες και άσφαιρες καταγγελίες. 

Η καταπολέμηση της επαιτείας πρωτίστως προϋποθέτει την έξωθεν καλή μαρτυρία των φορέων που καταγγέλλουν αυτό το φαινόμενο, για τον τρόπο λειτουργίας και διαχείρισης με απόλυτα διαφανείς διαδικασίες των πόρων τους και οι προτάσεις τους να μην δίνουν την αίσθηση στην κοινωνία πως επιθυμούν την κηδεμόνευση των αναπήρων και την καθυπόταξη κάθε άλλης ομάδας ή φορέα πέρα από αυτούς.

Σπύρος Σκορδίλης
Κώστας Θεοδωρόπουλος